23 kwietnia 2020 r. Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich

23 kwietnia to Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, ustanowiony 15 lat temu przez UNESCO. Problematyka utworów często pojawia się w pracy rzecznika patentowego np. przy analizie praw do dokumentacji projektowej, oprogramowania komputerowego, czy wzornictwa przemysłowego. Jeszcze do niedawna kwestia, czy rzecznik patentowy może reprezentować klienta w sprawie z zakresu prawa autorskiego budziła wątpliwości. W 2019 r. jej pozytywne rozstrzygnięcie znalazło swoje potwierdzenie w przepisach Kodeksu postępowania cywilnego. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 87 § 1 KPC pełnomocnikiem procesowym może być adwokat lub radca prawny, a w sprawach własności intelektualnej także rzecznik patentowy. Zmiana ta wejdzie w życie z dniem 1 lipca 2020 r.

O czym warto pamiętać rozważając ochronę utworu? Na pewno to pojęcie należy traktować szeroko. Prawa autorskie przysługują nie tylko wobec utworów literackich, ale i utworów muzycznych, plastycznych, fotograficznych, czy programów komputerowych, tworzonych tak z pobudek artystycznych, jak i celowo dla zysku. Prawa autorskie powstają już z chwilą stworzenia („ustalenia”) dzieła. Żaden urząd w Polsce nie jest właściwy do rejestrowania utworów, czy pobierania opłat okresowych za utrzymanie ich ochrony w mocy. To od podmiotu praw autorskich zależy na jaki zakres korzystania z utworu pozwoli, czy zawrze umowę przenoszącą prawa, umowę licencyjną, czy też wprowadzi go jako wolny wprost do domeny publicznej. Co do zasady autorskie prawa majątkowe wygasają dopiero 70 lat po śmierci twórcy. Do tego czasu należy mieć na względzie, że chociaż ochrona utworów nie wiąże się z formalnościami, to dla ważności większości umów ich dotyczących wymagana jest forma pisemna, a same umowy wyróżniają się kilkoma prawnymi szczegółami.         

Z okazji #WorldBookDay w zakładce „Słownik IP dla biznesu” pojawia się termin „utwór”.